NOW 3.0: regeling verduidelijkt

In een eerder blog bespraken wij voor zover bekend de hoofdlijnen van de Derde tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van werkgelegenheid (NOW 3.0). Na publicatie van de regeling in de Staatscourant zal NOW 3.0 met terugwerkende kracht in werking treden vanaf 1 oktober 2020. Vooruitlopend op de publicatie van de regeling heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de Tweede Kamer op 30 september jl. schriftelijk over de inhoud van de regeling geïnformeerd. In deze blog zullen wij eerst een korte opsomming geven van de wijzigingen ten opzichte van NOW 2.0. Vervolgens zullen wij nader ingaan op de vaststelling van de omzetdaling en de loonsom, de verschillende soorten boetes en de aanscherping van het dividend- en bonusverbod.

Dit zijn de belangrijkste wijzigingen ten opzichte van NOW 2.0

• NOW 3.0 geldt tussen 1 oktober 2020 tot 1 juli 2021 en bestaat uit drie tijdvakken van drie maanden. Voor elk tijdvak kan de werkgever afzonderlijk besluiten of hij van de regeling gebruik maakt, ook als een werkgever geen aanspraak heeft gemaakt op NOW 1.0 of  NOW 2.0;
• Voor het eerste tijdvak geldt een minimale omzetdaling van 20% (gelijk aan NOW 2.0). In de volgende twee tijdvakken stijgt de minimale omzetdaling van 20% naar 30%;
• De steun kent een geleidelijke afbouw van het maximale vergoedingspercentage: van 80% van de loonsom (eerste tijdvak), naar 70% (tweede tijdvak), naar 60% (derde tijdvak). Bij minder dan 100% omzetdaling is het vergoedingspercentage gelijk aan het maximale vergoedingspercentage vermenigvuldigd met de percentuele omzetdaling;
• De werkgever heeft de mogelijkheid om de loonsom in de drie tijdvakken van NOW 3.0 geleidelijk te laten dalen met respectievelijk 10%, 15% en 20%, zonder dat dit ten koste gaat van de hoogte van de subsidie.
• Het maximaal te vergoeden loon per werknemer zal in het derde tijdvak worden verlaagd naar het maximum dagloon (in plaats van tweemaal het maximum dagloon);
• De boetes die golden onder NOW 1.0 en NOW 2.0 bij een ontslagaanvraag om bedrijfseconomische redenen, zijn losgelaten. Wel introduceert NOW 3.0 een boete van 5% van de subsidie als werkgevers zich onvoldoende inspannen werknemers die hun baan gaan verliezen naar nieuw werk te begeleiden;
• Het bonus- en dividendverbod wordt aangescherpt.

Net als bij NOW 1.0 en NOW 2.0 ontvangt een werkgever na de aanvraag een voorschot van 80% van het subsidiebedrag en bij de vaststelling de overige 20%. Het UWV streeft ernaar het aanvraagloket voor het eerste tijdvak openen te stellen tussen 16 november en 13 december 2020.  

Omzetdaling en loonsom
De belangrijkste criteria voor de bepaling van de hoogte van de subsidie zijn de percentuele omzetdaling en de loonsom van de werkgever. De wijze waarop de percentuele omzetdaling onder NOW 3.0 wordt bepaald is gelijk aan NOW 1.0 en NOW 2.0. Specifieke uitzonderingen daargelaten betekent dit dat de gerealiseerde omzet wordt afgezet tegen 25% van de jaaromzet over 2019. Heeft de werkgever niet in een voorgaand tijdvak (NOW 2.0 of een van de tijdvakken van NOW 3.0) gebruik gemaakt van de regeling, dan staat het de werkgever vrij om een periode van drie opeenvolgende maanden te kiezen die dient ter vergelijking met de omzet uit 2019. Wel moet de eerste maand van die periode vallen in het betreffende tijdvak (dus bijvoorbeeld voor het eerste tijdvak oktober, november of december 2020). Heeft de werkgever wél in een voorgaand tijdvak gebruik gemaakt van de NOW, dan sluit de periode automatisch aan op de periode die in het vorige tijdvak werd gehanteerd. Als de werkgever onderdeel uitmaakt van een groep wordt net als bij NOW 1.0 en NOW 2.0 in beginsel gemeten met de omzetdaling van de gehele groep.

De hoogte van de subsidie wordt bij alle drie de tijdvakken van NOW 3.0 bepaald aan de hand van de loonsom van juni 2020. Deze loonsom wordt verhoogd met een forfaitair percentage van 40%. Anders dan bij NOW 1.0 en NOW 2.0 wordt een daling van de loonsom in het subsidietijdvak in vergelijking met juni 2020 niet meer volledig verrekend met de hoogte van de subsidie. Die verrekening vindt alleen plaats over deel van de daling die het vrijstellingspercentage (10%, 15% of 20%) overstijgt. Omdat ook het vergoedingspercentage onder NOW 3.0 afneemt, zal die verrekening de werkgever bovendien minder hard raken dan onder NOW 2.0. Van iedere euro die onder NOW 2.0 werd bespaard op de loonsom, werd 90 cent verrekend met de subsidie. Per saldo leverde de besparing de werkgever dus slechts 10 cent per euro op. Onder NOW 3.0 zal van iedere euro die de werkgever bovenop het vrijstellingspercentage bespaart op de loonsom 80, 70 of 60 cent worden verrekend met de subsidie, zodat de extra besparing de werkgever per saldo 20, 30 of 40 cent per euro oplevert. Kortom: het laten dalen van de loonsom, bijvoorbeeld door versobering van arbeidsvoorwaarden of inkrimping van het personeelsbestand, zal de werkgever onder NOW 3.0 meer lonen dan onder NOW 2.0.

Afschaffing ontslagboetes; inspanningsplicht voor begeleiding naar ander werk
Het inkrimpen van het personeelsbestand wordt onder NOW 3.0 ook om een andere reden vergemakkelijkt. Onder NOW 2.0 leidde het indienen van een ontslagaanvraag bij het UWV ertoe dat 90% van de loonsom van de betreffende werknemer (over een periode van drie maanden) in mindering werd gebracht op de subsidie. Als sprake was van een collectief ontslag en de werkgever slaagde er niet in om een akkoord te sluiten met de vakbonden, werd bovendien 5% op de volledige subsidie gekort. Deze zogeheten ontslagboetes komen onder NOW 3.0 te vervallen.

Wel introduceert NOW een ander soort boete. De werkgever wordt onder NOW 3.0 verplicht zich in te spannen om de werknemers wiens arbeidsovereenkomst wegens bedrijfseconomische redenen wordt beëindigd te begeleiden naar een nieuwe baan. Het kabinet reikt de werkgever daarvoor met een sociaal pakket diverse mogelijkheden aan, bijvoorbeeld door het inrichten van regionale mobiliteitsteams en het aanreiken van (om)scholingsbudgetten. Van de werkgever wordt verwacht dat hij van deze mogelijkheden gebruik maakt. Op zijn minst wordt van de werkgever verwacht dat hij via UWV telefoon NOW contact opneemt met het UWV met de vraag hoe hij ondersteund kan worden bij het begeleiden van werk naar werk van werknemers waarvoor hij een ontslagaanvraag indient. Bij de vaststelling van de subsidie controleert UWV of de werkgever in het subsidietijdvak aan die verplichting heeft voldaan. Blijkt dat niet het geval, dan wordt de subsidie met 5% gekort. Overigens lijkt deze verplichting alleen te gelden als de werkgever een ontslagaanvraag heeft ingediend bij het UWV. Als de werkgever dat niet heeft gedaan en alleen arbeidsovereenkomsten heeft beëindigd met wederzijds goedvinden, lijkt de verplichting niet te gelden.

Aanscherping bonus- en dividendverbod; ook bij NOW 2.0
Tot slot merken wij op dat het bonus- en dividendverbod dat al bestond onder NOW 2.0 wordt aangescherpt. Eerder werd in de tekst van de regeling opgenomen dat het verbod gold tot en met de dag waarop in 2021 de jaarrekening over 2020 wordt vastgesteld. Deze laatste passage wordt nu geschrapt, niet alleen in NOW 3.0, maar ook in NOW 2.0 en NOW 1.0. (Voor NOW 1.0 is dit alleen relevant als de werkgever de omzetdaling op werkmaatschappijniveau wil vaststellen in plaats van op concernniveau.) De tekstwijziging heeft tot gevolg dat het niet is toegestaan om op enig moment dividend of een bonus uit te betalen over 2020. Dit om te voorkomen dat bedrijven dividend en bonussen over 2020 ‘opsparen’ en later alsnog uitbetalen (en daarmee direct of indirect subsidiegeld benutten om bonussen uit te keren).

Vooral het bonusverbod voor directieleden kan in de praktijk tot grote gevolgen leiden. Het uitkeren van een bonus leidt ertoe dat het recht op subsidie geheel komt te vervallen. Dat neemt niet weg dat overeengekomen bonussen over 2020 in beginsel door de onderneming zullen moeten worden betaald. Volgens de oude regeling kon nog met directieleden worden overeenkomen dat het betalingsmoment zou worden uitgesteld tot na de vaststelling van de jaarrekening in 2021. Die oplossing lijkt niet meer voorhanden. 

Tot slot
Uit de kamerbrief volgt dat de minister van SZW verwacht dat de definitieve regeling van NOW 3.0 binnen twee weken zal worden gepubliceerd. Boontje Advocaten houdt u op de hoogte van de ontwikkelingen.

Meer weten over NOW 3.0? Neem contact op met Björn Schouten (schouten@boontje.nl) en/of Joris de With (dewith@boontje.nl). Dat kan ook telefonisch via 020 – 572 7190. Uiteraard staat ons Corona Crisis Team voor u klaar bij al uw vragen op het gebied van NOW, reorganisatie en herstructurering.