Arbeidsvoorwaarden Wijziging Wet op de ondernemingsraden (WOR) per 1 januari 2019: versterking medezeggenschap bij kleine ondernemingen met betrekking tot pensioen

Per 1 januari 2019 is de WOR gewijzigd. Eerder (op 11 januari 2019) berichtten wij u al over de versterking van de positie van de OR met betrekking tot beloningen https://boontje.nl/wijziging-wet-op-ondernemingsraden-wor-per-1-januari-2019-versterking-positie-or-met-betrekking-tot-beloningen/. Daarnaast worden de bevoegdheden van de personeelsvergadering en personeelsvertegenwoordiging uitgebreid om de invloed van werknemers in kleine ondernemingen ten aanzien van de arbeidsvoorwaarde ‘pensioen’ te versterken.

Medezeggenschap in kleine ondernemingen

In kleine ondernemingen (klein is een onderneming met minder dan vijftig werknemers) wordt invulling gegeven aan medezeggenschap in de vorm van een personeelsvertegenwoordiging (artikel 35c WOR) of personeelsvergadering (artikel 35b WOR). Een onderneming met tien tot vijftig werknemers kan een personeelsvertegenwoordiging instellen en is zelfs verplicht dit te doen als een meerderheid van de werknemers hierom vraagt. Een personeelsvertegenwoordiging bestaat net als een OR uit gekozen vertegenwoordigers. Indien geen personeelsvertegenwoordiging is ingesteld, is de ondernemer verplicht om ten minste twee keer per jaar een personeelsvergadering te laten plaatsvinden. Dit is geen vertegenwoordigend orgaan, maar een overleg tussen de ondernemer en alle werknemers.

Bevoegdheden

De personeelsvertegenwoordiging en personeelsvergadering beschikken op grond van de WOR over verschillende bevoegdheden ten aanzien van de arbeidsvoorwaarde pensioen. Zo moet de ondernemer de personeelsvertegenwoordiging, dan wel personeelsvergadering, in de gelegenheid stellen advies uit te brengen over een voorgenomen besluit dat kan leiden tot een belangrijke verandering van de arbeidsvoorwaarden, waaronder dus ook pensioen, van ten minste een vierde van de werknemers. Ook beschikken zowel de personeelsvertegenwoordiging als de personeelsvergadering over een informatierecht. De ondernemer moet de personeelsvertegenwoordiging en personeelsvergadering op eigen initiatief informatie verstrekken over het gevoerde en te voeren sociale beleid. Pensioen kan daaronder vallen.

Bewustwording

Naar aanleiding van een advies van de SER heeft de wetgever de bevoegdheden van de personeelsvertegenwoordiging en personeelsvergadering uitgebreid. De wetgever vindt pensioen belangrijk en hecht er waarde aan dat werknemers, ongeacht de omvang van de onderneming en complexiteit van het onderwerp, daarbij betrokken kunnen zijn.

Verplichting tot schriftelijke informatieverstrekking

Met ingang van 1 januari 2019 mag informatie over het onderwerp ‘pensioen’ niet langer mondeling worden verstrekt. Dit moet schriftelijk, mits de informatie schriftelijk beschikbaar is bij de ondernemer. Indien dat niet het geval is, ligt het voor de hand dat de werkgever de schriftelijke informatie opvraagt bij de pensioenuitvoerder. Door de informatie schriftelijk in plaats van mondeling te verstrekken, kunnen werknemers de informatie, die bij pensioen veelal als complex wordt ervaren, herlezen en beter doorgronden dan wanneer de informatie mondeling wordt verstrekt.

Uitbreiding informatierecht personeelsvergadering

Ook is het informatierecht van de personeelsvergadering uitgebreid. Voor 1 januari 2019 gold al een verplichting voor de ondernemer om desgevraagd alle inlichtingen en gegevens te verstrekken die redelijkerwijs nodig zijn voor de vervulling van de taak van de personeelsvertegenwoordiging, ook met betrekking tot pensioen. Deze bevoegdheid bestaat nu ook voor de personeelsvergadering. Dit stelt de werknemers in staat om te bepalen of het onderwerp op de agenda moet worden gezet en om de vergadering voor te bereiden.

Uitvoeringsovereenkomst of uitvoeringsreglement

Verder moet de ondernemer de personeelsvergadering en personeelsvertegenwoordiging zo spoedig mogelijk schriftelijk informeren over elke voorgenomen vaststelling, wijziging of intrekking van een uitvoeringsovereenkomst of uitvoeringsreglement.

Initiatiefrecht personeelsvertegenwoordiging

Daarnaast is nu in artikel 35c lid 7 WOR aan de personeelsvertegenwoordiging ook een initiatiefrecht toegekend. De ondernemer is verplicht om met de personeelsvertegenwoordiging in overleg te treden over de arbeidsvoorwaarde pensioen als de personeelsvertegenwoordiging daartoe een met redenen omkleed verzoek doet.

Overigens is er geen rol voor de personeelsvergadering en personeelsvertegenwoordiging weggelegd als het pensioen is geregeld in een CAO of in een regeling vastgesteld door een publiekrechtelijk orgaan. Datzelfde geldt wanneer sprake is van een verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds.

Graag adviseren wij u nader over de rol van de personeelsvergadering en personeelsvertegenwoordiging. Voor vragen kunt u contact opnemen met Yvette Dissel of Ilse Kersten.