09 mei 2016

Arbeidsvoorwaarden Wet Huis voor Klokkenluiders: 1 juli 2016

Onlangs heeft de Eerste Kamer ingestemd met het wetsvoorstel ‘Huis voor Klokkenluiders’. Met deze wet moet het gemakkelijker worden voor werknemers om een misstand te melden en worden zij beter beschermd tegen benadeling. Hoewel de wet naar verwachting (pas) 1 juli 2016 in werking treedt, zullen ‘grote’ werkgevers voor die tijd al de nodige stappen moeten zetten om aan de wet te voldoen.

Klokkenluidersregeling; instemmingsrecht OR

Werkgevers met meer dan 50 werknemers worden verplicht om een procedure vast te stellen voor de wijze waarop binnen de organisatie wordt omgegaan met het melden van een vermoeden van een misstand waarbij het maatschappelijk belang in het geding is. De werkgever dient alle bij hem werkzame personen een schriftelijk of elektronisch opgave te verstrekken van de procedure. In de wet is vastgelegd welke aspecten de procedure in elk geval moet omvatten. De ondernemingsraad heeft instemmingsrecht over de vaststelling, wijziging en intrekking van de interne klokkenluidersregeling.

Eerst intern melden

Het uitgangspunt van de wet is dat de medewerker eerst een interne melding moet doen. Pas als de melding intern niet naar behoren is behandeld, kan de klokkenluider een externe melding doen bij de instantie die daarvoor het meest in aanmerking komt. Dit kan bijvoorbeeld zijn bij een relevante toezichthouder of bij het ‘Huis voor Klokkenluiders’. Het Huis voor Klokkenluiders zal uit twee afdelingen bestaan. Een afdeling advies waar de klokkenluider al tijdens een interne melding terecht kan met vragen, en een afdeling onderzoek. De afdeling onderzoek kan worden ingeschakeld als een interne melding niet naar behoren wordt behandeld. Het onderzoeksrapport dat naar aanleiding daarvan wordt opgesteld, zal openbaar worden gemaakt, met alle mogelijke reputatieschade van dien.

Verbod op benadelen van klokkenluiders

Bovendien mag de werkgever de werknemer niet benadelen als gevolg van zijn melding (art. 7:658c BW nieuw). Vanaf het moment van de melding – intern of extern – geniet de medewerker een zekere bescherming. Voorwaarde is wel dat de medewerker de melding te goeder trouw en naar behoren heeft gedaan en dat de medewerker in procedureel en materieel opzicht zorgvuldig heeft gehandeld.

Welke stappen moet de werkgever zetten?

Werkgevers met meer dan 50 werknemers zullen op korte termijn een (aangepaste) klokkenluidersregeling moeten opstellen en implementeren, die voldoet aan de eisen van de Wet voor Klokkenluiders. Omdat de ondernemingsraad instemmingsrecht heeft over de vaststelling, wijziging en intrekking van de regeling, zal dit proces tijdig in gang moeten worden gezet.

Voor vragen of hulp bij het opstellen van een dergelijke regeling kunt u contact opnemen met Bénine van Huisstede – Zeijlstra